Gemeenteberichten

Gemeenteberichten is het informatieblad van onze gemeente, dat 6 keer per jaar verschijnt. Het is een periodiek met alle belangrijke informatie over kerkdiensten, gemeente-avonden, lezingen e.d. Daarnaast worden ook belangrijke activiteiten vermeld van landelijke- en regionale aard. Voor een proefnummer of inlichtingen kunt u contact opnemen met het secretariaat.
Een abonnement kost € 12.50 per jaar.

TER OVERDENKING uit het laatste nummer:

Met andere ogen kijken

Rituelen geven vorm aan het leven. Ze markeren het einde of het begin van een levensfase, ze benadrukken een belangrijk besluit, ze bevestigen banden tussen mensen en geven de gelegenheid gevoelens op symbolische wijze te uiten. Ook kunnen rituelen kracht geven of rust herstellen. Elke cultuur, elke religie, elke groep ontwerpt eigen rituelen waar men aan gehecht is omdat ze de onderlinge band verstevigen. In de kerk kennen we ook een aantal rituelen, zoals de paaskaars die aan het begin van de dienst wordt aangestoken en de korte stilte die daarop volgt. In onze geseculariseerde maatschappij heeft religie een bescheiden plek terwijl de globalisatie juist de tradities van de wereldreligies opent voor iedereen die er inspiratie in wil zoeken en er gevoelig voor is.
Nieuwe rituelen ontstaan met elementen uit diverse levensbeschouwingen. Het religieuze en kerkelijke monopolie op rituelen is niet meer van deze tijd.
Zo zijn er ‘vrije rituelen’ ontstaan waarbij mensen de hulp kunnen inroepen van een ritueelbegeleider.

Over een paar weken worden in veel kerken de overledenen van het afgelopen jaar herdacht. Een mooi ritueel, in de vorm van het noemen van de namen, het plaatsen van kaarsen en/of rozen, steentjes met de naam…..er komen steeds meer mogelijkheden om stijlvol de dierbaren te eren in de kring van gelovigen waarmee zij zich tijdens hun leven verbonden hebben gevoeld. De diverse kerken hebben elk hun eigen rituelen en ‘Lichtjesavond’ op begraafplaatsen is inmiddels in veel dorpen en steden een bekend fenomeen in de dagen rond Allerzielen.

In het verpleeghuis bied ik regelmatig een afscheidsritueel aan, wanneer een bewoner aan het laatste stukje van het leven begonnen is. Met hem/haar en diens naasten overleg ik wat wenselijk is voor degene die gaat sterven. Duidelijk te merken is dat er iets gebeurd is tussen de generaties. De kinderen en kleinkinderen geven duidelijk aan dat ze niks meer hebben met geloof en ‘nergens aan doen’ maar voor vader/moeder is dat beduidend anders. Soms beluister ik enige verlegenheid bij mijn suggestie om een kort afscheidsritueel te houden, al dan niet vergezeld van de zegen. Wanneer het gaat om een bewoner met een RK overtuiging, bied ik aan om de pastoor te laten komen voor de ziekenzalving. Pastoor Visser is altijd bereid hiervoor te komen, met alle rituele gebruiken die voor een zalving zijn vereist. De ziekenzegen mag ook door de pastor worden gegeven en dan komt pastor Lam. Vaker wordt de
vraag voor een ritueel aan mij gesteld, ik ben bekend met de bewoner en soms ook met de familie.

Eén afscheidsritueel staat me nog scherp voor ogen. Het betrof een oude dame met wie ik een goed contact had. Open besprak ze met mij delen van haar levensverhaal en maakte ze de balans op van een lang leven. Gaandeweg nam de fysieke conditie af, geestelijk bleef ze helder. Toen ze bedlegerig werd en naar het einde verlangde, stelde ik een ritueel voor. We overlegden met haar zoon en dochter en er bleek een behoefte te zijn om het naderende afscheid te markeren, om het te delen en er een ritueel van te maken. Religie speelde niet echt meer een rol, maar mevrouw wenste wel de zegen. De Mariabeeldjes in haar kamer getuigden van een Rooms katholiek verleden, maar de pastoor, daar had ze niets meer mee.

We spraken af voor een zondagmiddag. Ik had aan de dochter gevraagd om een groot lint te kopen in de kleur waar moeder van hield. Dochter, klein- en achterkleindochter hadden gewinkeld en een mooi zijden lint meegenomen in de kleur lila. De oude dame zat rechtop in bed, dat voor de gelegenheid midden in de kamer was gezet. Ze was er helemaal klaar voor, monter en helder, doch zwak. Kinderen en partners, klein- en achterkleinkinderen namen plaats rond het bed, al met al een groep van acht. Ik ontstak een kaars en gaf moeder het begin van het lint in de ene hand, alle aanwezigen gaven het door aan elkaar en zo eindigde het in de rechter hand van moeder. Begin en eind verbonden met alle dierbaren. Ik las een tekst, gedicht, kinderen spraken kort, de achterkleinkinderen gaven hun tekeningen aan oude oma. Tot slot gaf ik haar de zegen zoals verwoord door Huub Oosterhuis:

In naam van allen
met wie je geleefd hebt
in donker en licht
in goede en in kwade dagen,
zegen ik jou
en dank je
voor wie je bent geworden;
deze mens.
Ik eer en eerbiedig
en zegen je lichaam
dat mooi was en
ontzagwekkend uniek
zo klein en nietig
zo groot als je bent
Je voeten waarmee je gegaan bent

naar anderen toe
Je handen waarmee je gedaan hebt
wat moest gedaan
Je oren waarmee je hoorde naar mensen,
je ogen waarmee je speurde
en straalde en zag
Je lippen zegen ik
om alle goede woorden
die je hebt gesproken.
Moge jou vergezellen
al het goede dat je gedaan hebt.
Moge het met je mee gaan
in het onbekende.
Moge jij binnengaan
in het goed wijd land
dat ons is toegezegd.
Dat de afgrond
jou niet zal verslinden;
dat je rust en vrede vinden mag
onder zijn ogen.
Wij leggen op jou
de Naam van de Ene
over wie geschreven staat
dat hij erbarmend en genadig is
rijk aan vriendschap en trouw.
Moge zijn Aangezicht
over jou lichten.

Mevrouw is twee dagen later rustig gestorven. Het lila lint werd verwerkt in het bloemstuk voor op de kist. Na de uitvaart is het lange lint in stukken geknipt. Ieder kind, klein- en achterkleinkind kreeg een deel. Elke heeft op eigen wijze hier iets mee gedaan: in een mooi doosje bewaard, aan een sleutelhanger gedaan, ingelijst, opgeplakt op een tekening….. De waarde van rituelen is groot, erbij mogen zijn stemt dankbaar.

Warme groet,
Maya Walburg