Traditie de moeite waard om door te geven./?

Promotie van  Martijn Junte in Leiden op donderdag  21 september 2017

In een goed gevuld Groot Auditorium van het Academiegebouw op het Rapenburg in Leiden stond Martijn Junte om klokke drie klaar om zijn proefschrift met de titel ‘De moeite waard om door te geven, de Remonstrantse traditie aan het begin van de 21^e eeuw’ te verdedigen tegenover een groot aantal hooggeleerde opponenten. Voor de aanwezige toehoorders is zo’n gebeurtenis vaak een spanningsvolle aangelegenheid. De vragen die over de dissertatie gesteld worden, worden vaak uitvoerig beargumenteerd en het is aan de verdediger daaruit iets op te pikken waar hij een adequaat antwoord op kan geven. Je kunt het zien als een hoogst intellectueel spel van vraag en antwoord. Het is daarmee voor de promovendus een voorrecht om zijn boek te kunnen presenteren voor zulk een geleerd gezelschap, dat serieus op de vragen die door het onderzoek worden opgeroepen in gaat. Maar als luisteraar krimpt je maag soms uit plaatsvervangend mee lijden met de kandidaat die het proefschrift moet verdedigen.

Martijn Junte slaagde mijns inziens goed in die verdediging, ook al waren er een aantal scherpe vragen, die ogenschijnlijk heel simpel leken. Zo was daar de vraag waarom op de voorkant van het boek geen vraagteken stond achter de titel, maar dan wel op het titelblad. Gaf dat soms de ambivalentie van de schrijver weer of de traditie wel de moeite waard was? En hoe werd in dit boek het begrip ‘traditie’ precies gedefinieerd? Dat leidde tot een sociologische en historische discussie. Het was wel jammer dat hij eigenlijk geen duidelijk antwoord had op de vraag wát de inhoud van die traditie zijns inziens was. En ook niet op de vraag naar de visie van de promovendus op de toekomst van de  predikantsopleiding van de Remonstranten. Zijn onderzoek gaf  een voorzichtige  voorkeur aan dat  er in de toekomst mogelijk meer behoefte zou zijn aan experts op het gebied van zingeving, te denken valt aan inleiders op boeken en films en zo, dan aan hoeders van de traditie, lees voorgangers in de kerk.  Er zijn nu 16 studenten op het Seminarium die de predikantsopleiding volgen, waar en hoe kunnen die ingezet worden? Die kunnen niet allemaal terecht in de kerken van de Remonstrantse Broederschap, maar met wat voor deskundigheid of beroepsuitgang moeten ze dan voor de samenleving opgeleid worden? En hoe wordt de traditie dan doorgegeven? Het is waardevol dat deze discussie met dit onderzoek een goede start heeft gekregen.

De zitting werd strak geleid omdat na deze plechtigheid nog weer iemand zou promoveren, zodat wel alle zeven vragenstellers aan bod kwamen, maar de antwoorden wat snel gekapt werden door de plaatsvervangende rector van de universiteit, vast wel een opluchting voor de kandidaat.

Professor Marius van Leeuwen reikte tenslotte de bul, behorend bij de toekenning van het doctoraat uit. Hij stipte nog even aan dat dit de laatste gelegenheid was waarin de lange verbondenheid van het Seminarium met de Leidse Universiteit zichtbaar was (sinds 1873). Sinds 2013 is het Seminarium gevestigd aan  de Vrije Universiteit van Amsterdam en zullen dergelijke universitaire rituelen  in het vervolg daar plaats vinden. Een grondige wijziging van de traditie, maar wel de moeite waard?