Verslag Beraadsdag 11 maart 2017 in de Waalse en Remonstrantse kerk te Delft

Thema Beraadsdag: Pleidooi voor Vrijheid

Vanaf station Alphen a/d Rijn vertrokken op zaterdagochtend 4 mensen naar de Beraadsdag in Delft. Elly Keukens, Anjo Op ’t Landt, André Krook en ondergetekende waren zeer benieuwd hoe het thema ‘Pleidooi voor Vrijheid’ ingevuld zou worden.

Opening

De dag werd geopend met een inspirerend moment door de jongerengemeente Arminius.

Een aantal leden van deze Jongerengemeente omschreef aan de hand van eigen ervaringen wat Vrijheid voor hen betekent. Samengevat waren de uitspraken: ‘Anderen durven vertrouwen geeft vrijheid’, ‘Eigen keuzes mogen maken’, ‘Vrijheid moet je koesteren’ of ‘Mijn vrijheid is ook de vrijheid van de ander’. Bijzonder om deze jonge mensen over eigen ervaringen te horen praten.

Verwelkoming door Joost Röselaers

Het was de eerste keer dat Joost Röselaers als Algemeen Secretaris van de Remonstranten ons allen hartelijk welkom mocht heten. Hij deed dat in warme woorden en bedankte op voorhand de Waalse Kerk voor haar gastvrijheid. Joost Röselaers nam meteen de gelegenheid te baat om een toelichting te geven op de Waalse Kerk. Deze mooie kerk, in het centrum van Delft, was ooit een kloosterkerk en werd later de hofkapel van Willem van Oranje. Willem van Oranje was een van de grondleggers van het streven naar Vrijheid van Godsdienst. Hij verzette zich tegen het opleggen van een Godsdienst.

Ochtendprogramma: Ursul de Geer met zijn solovoorstelling over het boek ‘Nachttrein naar Lissabon’ 

Acteur, regisseur en theatermaker Ursul de Geer was onder de indruk van het boek ‘Nachttrein naar Lissabon’ van Pascal Mercier. Hij maakte er een literaire solovoorstelling van. Op humoristische wijze verweefde hij zijn persoonlijke verhaal over zijn eigen opvoeding en de losmaking daarvan met passages uit het boek.

Samenvatting van het boek:

‘Midden in een les verlaat de leraar Raimund Gregorius het klaslokaal. Opgeschrikt door het plotselinge besef dat de tijd hem door de vingers glipt, laat hij zijn geordende leven achter zich en vertrekt hij nog diezelfde nacht met de trein van Bern naar Lissabon. De aanleiding voor deze drastische stap is een boek dat hij bij toeval in handen heeft gekregen. Het is van Amadeu de Prado, een Portugese arts die zo indringend schrijft over de diepste ervaringen in het leven van de mens, dat Gregorius er niet meer van loskomt. In Lissabon gaat hij op zoek naar sporen van Prado en komt hij in contact met mensen wier leven vervlochten is geweest met dat van deze raadselachtige man. Stukje bij beetje vormt Gregorius zich een beeld van hem. Hij wil weten wat het is om Prado te zijn en hoopt zo te ontdekken hoe hij zijn eigen leven moet leiden en welke wending hij eraan kan geven om een ander mens te worden’.

Ursul de Geer was zeer geboeid door het boek, omdat Mercier beschrijft wat er met de rest van je ‘zijn’ zou kunnen gebeuren als je afstapt van het kleine deel dat je tot dan toe gebruikt. Ursul de Geer las passages voor uit het boek en omlijstte die daarna met een anekdote uit zijn jeugd en welke keuzes hij op jonge leeftijd maakte om zich los te maken. Hij eindigde zijn voorstelling met een citaat van Sándor Márai (gevlucht Hongaars schrijver en journalist 1900-1989) over innerlijke Vrijheid: ‘Poëzie van ons innerlijke leven is die groot genoeg om ons te dragen? ‘

Na afloop van de voorstelling zijn wij met elkaar in gesprek gegaan over de onderstaande stelling.

Stelling

Er zijn dingen voor ons, mensen, die te groot zijn: pijn, eenzaamheid en dood, maar ook schoonheid, verhevenheid en geluk. Daarvoor hebben wij de religie geschapen. Wat gebeurt er als we die verliezen? Die dingen zijn dan nog steeds te groot voor ons. Wat ons blijft is de poëzie van het individuele leven. Is die sterk genoeg om ons te dragen?

Dat riep veel vragen en gespreksstof op. Met de opmerking van iemand: ‘Hoe moeilijk is het ongrijpbare Yahweh’ werd dit ochtenddeel afgesloten.

Middagprogramma

Na een heerlijke goedverzorgde lunch begonnen wij, verkwikt en aanmerkelijk aangedikt, aan het middagprogramma. Deze bestond uit twee series workshops. We verspreidden ons over de volgende thema’s: Elly en André bezochten het eerste blok de workshop ‘Vrijheid: zelf actor zijn van eigen handelen’. Gesprek aan de hand van filmfragmenten van de film ‘Night Train to Lisbon, geleid door Henk van den Berg. remonstrants predikant in de gemeente Lochem-Zutphen. Anjo en ik gingen naar ‘Vrijheid bij Spinoza’, door Maarten van Buuren. Anjo bezocht het tweede blok: ‘Vrij zijn is in je element zijn’, een speelse en onderzoekende dialoog naar vrijheid als kern van filosofische levenskunst’ door filosofe Heidi Muijen. André ging zingen onder leiding van Jan Kortie: ‘Vrijheid van uiten, Elly bezocht het Prinsenhof (over vrijheid gesproken…) en ik ging naar ‘Vrijheid van vervolging….  En dan?’. Een workshop van Geloof en Samenleving door Eva Heezemans en Anwer Nezami (Afghaans vluchteling).

De keuze was niet eenvoudig want eigenlijk waren alle workshops erg interessant.

Afsluiting

Jan Kortie sloot de dag zingend met ons af, een stembevrijding.

Tijdens de treinrit terug naar Alphen aan den Rijn hebben wij onze ervaringen gedeeld en nagedacht welke onderdelen wij nog wel een keer zouden willen bespreken of zien.

Het boek ‘Nachttrein naar Lissabon’ van Pascal Mercier is een aanrader. Moeilijk weg te leggen. Eigenlijk een boek dat je keer op keer zou willen lezen.

Lietha Scheewe